Dat blijkt uit een onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) waarNOS en NRC over schrijven. Het verslag van voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer en criminoloog Marjolein Odekerken wordt woensdag, op de Dag van de Persvrijheid, officieel gepresenteerd.
Het laatste grote onderzoek naar de mate waarin Nederlandse journalisten worden bedreigd, werd acht jaar geleden verricht. In vergelijking met die cijfers is het aantal bedreigingen toegenomen.
Het gaat om directe fysieke bedreigingen, maar ook om bedreigingen via sociale media als Twitter of Facebook. Ook krijgen journalisten in Nederland met regelmaat verwensingen en bedreigingen te horen als “de honkbalknuppel ligt al klaar” of “je wordt ergens in een koffer aangetroffen”.
Tarik Z
Brenninkmeijer licht enkele opvallende incidenten uit in het onderzoek, zoals de inval bij het NOS Journaal door gijzelnemerTarik Z in 2014, de bedreigingen die de redactie van het Nederlands-Turkse blad Zaman Vandaag de laatste jaren heeft ervaren en columnistEbru Umar, die in 2016 gevangen werd genomen in Turkije vanwege haar uitlatingen over presidentErdogan.
De onderzoekers zijn bang dat door dit soort bedreigingen de persvrijheid in Nederland onder druk komt te staan. Journalisten zouden soms al besluiten om bepaalde zaken niet meer te publiceren vanwege dreigementen of uit angst voor represailles.
Trump en Brexit
Reporters zonder Grenzen (RSF) en Freedom House, twee organisaties die de persvrijheid in de wereld monitoren, luidden vorige week al de noodklok dat de mondiale persvrijheid recent nog nooit zo onder druk heeft gestaan als het afgelopen jaar. Een zorgwekkend aantal landen is gezakt op de index waarmee de mate van persvrijheid in 180 landen wordt gemeten.
De organisaties maken zich zorgen over de daling van landen die in het verleden golden als boegbeelden als het gaat om persvrijheid. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk eindigden allebei lager dan in het verleden het geval was.
Dit komt door de opkomst van president Donald Trump in de VS en de Brexit-campagne in het Verenigd Koninkrijk. Deze twee trends gingen gepaard met “een giftige vorm van het zwartmaken van de media en het verspreiden van nep-informatie en fake news”, aldus RSF in het rapport.